Vruchtwisseling en kasreiniging: een uitleg over de noodzaak en de stappen

Hoe belangrijk is een goed voorbereide vruchtwisseling voor je volgende cyclus? Dit artikel richt zich op de redenen waarom moderne telers veel aandacht besteden aan hun vruchtwisseling. We bespreken ook welke aspecten extra aandacht verdienen. We delen tips en trucs en noemen specifieke voorbeelden en de producten waarmee we voor onze klanten het verschil maken.

Gewasrotatie en de manier waarop telers dit aanpakken verschilt per regio en teler. De timing van de oogst heeft hier ook invloed op. In Canada bijvoorbeeld, laten telers hun kassen meestal leeg in de koude maand december, waardoor ze genoeg tijd hebben om schoon te maken. Hetzelfde geldt voor Spanje, waar ze van augustus tot mei telen, wat resulteert in lege kassen in de warmste zomermaanden. In Nederland moet er echter in een veel kortere periode geruimd en schoongemaakt worden om de vruchtwisseling goed te laten verlopen. Efficiëntie staat dus voorop.

De redenen om goed op je vruchtwisseling te letten zijn echter dezelfde in elke regio:

• gewasopbrengst maximaliseren
• het voorkomen van ziekten en de verspreiding van ziekten

Vruchtwisseling: de kasopbrengst optimaliseren

Gewasrotatie is noodzakelijk omdat de plant en het substraat na iets minder dan een jaar uitgeput zijn. Als je een groentegewas hebt - bijvoorbeeld een tomaat - kan deze plant wel 18 meter lang worden en heeft hij tijdens zijn groeicyclus tegen een aantal ziekten gevochten. Op een gegeven moment is het wortelstelsel niet meer in orde en is het substraat uitgeput. Kortom, de plant zal vanaf dat moment niet meer genoeg opbrengen. De verzwakkende plant zal veel vatbaarder zijn voor ziekten en heeft daarom meer aandacht en correctie nodig. Daarom zal een gewas in de groenteteelt over het algemeen maximaal één jaar produceren.

In de bloementeelt is de situatie anders. Gerbera's of rozen kunnen bijvoorbeeld ongeveer vijf jaar produceren. In een opwaartse productielijn is het duidelijk dat hoe ouder een plant wordt, hoe meer hij zal produceren. Op een gegeven moment wordt echter het optimale niveau bereikt en gaat de lijn weer omlaag. Maar het kan ook gewoon te maken hebben met de vraag uit de markt. Neem bijvoorbeeld een Oranjeroos die nu erg populair is, maar die over een paar jaar niets meer zal opleveren. In dit scenario wordt zo'n gewas voortijdig gerooid.

Hygiëne in de kas voorkomt ziekten in het gewas

Naast het maximaliseren van de opbrengst van je kas, is er nog een belangrijke reden om veel aandacht te besteden aan vruchtwisseling. Een uitgeput gewas is vatbaarder voor ziekten en je wilt voorkomen dat ziekten uit het oude gewas terugkomen in het nieuwe gewas.

Hortus Supplies International helpt haar klanten en partners met een goede voorbereiding en efficiënte uitvoering van vruchtwisseling. Wij staan klaar om advies en ondersteuning te bieden en hebben de producten beschikbaar die nodig zijn om de vruchtwisseling soepel te laten verlopen. Wilt u meer weten over wat dit voor uw bedrijf betekent? Neem dan contact met ons op.

Vruchtwisseling: welke fasen zijn er en waar moet ik op letten?

Aan het einde van de groeiperiode stopt de teler met voeden waardoor het gewas gedeeltelijk afsterft. Dit zorgt ervoor dat er minder groene massa overblijft na het ruimen en het resulteert in lagere afvalkosten.

Vruchtwisseling: oude gewassen ruimen

De planten in de kas worden meestal ondersteund door middel van touw. Dit touw wordt doorgesneden en de planten vallen in de paden op de doeken. Aan het begin van het pad staat een gewasvernietiger die de doeken met de planten erop oprolt en versnippert. Het groenafval wordt naar een centrale partij gebracht die het goed verwerkt.

In Nederland zijn het meestal aannemers die de doeken, machines, afvalcontainers en het personeel leveren om alle planten uit de kas te ruimen. De teler hoeft dit niet allemaal alleen te doen. Een teler plant het tijdstip waarop de kas geruimd moet worden en kan rekenen op ondersteuning. Het loonbedrijf bedient meestal een groot aantal vaste klanten in een bepaalde regio. In bijvoorbeeld Noord-Amerika zijn de afstanden hiervoor echter te groot. Bedrijven in de VS hebben over het algemeen hun eigen versnipperaar. Dit maakt ze onafhankelijk.

Vruchtwisseling: het substraat verwijderen

Tomaten- of paprikaplanten groeien op kokos- of steenwolplaten die ook uit de kas moeten worden verwijderd. Deze worden naar een afvalverwerkingslocatie gebracht waar ze worden vergist en gerecycled. Dit proces is buiten Nederland over het algemeen minder goed georganiseerd. In Nederland worden alle soorten afval goed gescheiden en krijgen ze een plek, maar kwekers in andere landen stoppen het meestal achter hun kas. Natuurlijk vergaat het afval na verloop van tijd, maar deze telers vergeten wel eens dat er allerlei besmettingen en ziektes in dit afval verstopt kunnen zitten. Een besmetting kan bijvoorbeeld overslaan naar hun kas met alle gevolgen van dien. Daarom adviseren we onze klanten om hier goed over na te denken: waar laat je je afval na de teeltwisseling?

Bodembedekkers vervangen of schoonmaken

Bodembedekkers worden meestal eens in de vijf jaar vervangen, dus dit is een uitzondering. Tijdens elke teeltwisseling wordt het buisrailsysteem echter opgehangen aan de kasconstructie, zodat alle gewasresten op de grond vallen en uit de kas kunnen worden geveegd. Sommige insecten dringen door het gronddoek heen en komen in de grond terecht en daarom behandelen sommige telers de grond ook met (natuurlijke) gewasbeschermingsmiddelen. Uiteraard worden de gronddoeken ook gereinigd tijdens het schoonmaken van de glasopstanden.

De glazen staanders in de kas schoonmaken

De kweker begint met het verwijderen van kalk en andere vervuiling van het kasdek met een speciale reinigingsmachine. De glazen staanders aan de binnenkant van de kas worden ook grondig gereinigd met een machine die over het buisrailsysteem kan bewegen. Onze voorkeur gaat uit naar een machine met beweegbare sproeiers die heen en weer bewegen over het kasdek. Met deze machines kunnen kwekers de binnenkant van de kas in korte tijd grondig en volledig reinigen. Dit is een groot voordeel ten opzichte van handmatig reinigen, dat meestal in meerdere rondes gebeurt (reinigen en spoelen), wat arbeidskosten met zich meebrengt. Bovendien laat ons speciale reinigingsmiddel, Organic Clean XL, een residu achter dat voorkomt dat vuil zich hecht aan de pas gereinigde glasopstand.

De schermdoeken reinigen

Slechts weinigen durven de schermdoeken te reinigen en daarom zijn er weinig methoden en middelen beschikbaar - en schermdoeken zijn zeker een factor op het gebied van hygiëne. Hortus Supplies International levert hiervoor een uitstekend natuurproduct en heeft dit samen met een partner enkele jaren uitvoerig getest. Het is niet schadelijk voor het milieu en het heeft een hoge effectiviteit. Verschillende klanten van ons gebruiken het al om hun schermdoeken te reinigen en kunnen zo hun hygiënestandaard naar een nog hoger niveau tillen.

Irrigatiesystemen reinigen en onderhouden
Elke plant heeft een pen met een microbuisje dat vanaf de hoofdleiding loopt en periodiek water met voedingsstoffen voor de plant afgeeft. Tijdens het gebruik gedurende het jaar zal zich aan de binnenkant van het buisje een zogenaamde biofilm ontwikkelen, waardoor er meer druk in het systeem ontstaat. Bovendien kunnen er zich verschillende schimmels of ziekten vormen op de pen. Er zijn drie manieren om dit te verhelpen:

1. Specifieke meststoffen gebruiken die de vorming van biofilm voorkomen
2. Actief chloor toevoegen aan het irrigatiesysteem; dit is niet schadelijk voor het gewas en voorkomt ziekten en de vorming van biofilm
3. Het hele systeem reinigen met zuur tijdens de teeltwisseling of met een 'schokbehandeling' met gestabiliseerd waterstofperoxide en uitgebreid spoelen.

De groeiende dakgoot schoonmaken: het belang van een goed reinigingsmiddel

Substraat ligt van nature op zogenaamde groeigoten, stalen goten met een speciale coating die overtollig water opvangt en verwijdert met toegevoegde voedingsstoffen. Deze goten moeten ook grondig worden gereinigd met speciale machines die over het buisrailsysteem kunnen bewegen.

Het reinigingsmiddel is hier een belangrijk aspect. Chloor reinigt natuurlijk alles grondig en is erg goedkoop. Op lange termijn zal het echter ook het materiaal of de coating die je gebruikt aantasten. Op korte termijn zal het goed werken, maar op lange termijn zal het zeker de levensduur van je installatie beïnvloeden. Omdat groeiende dakgoten een aanzienlijke investering zijn, adviseren we onze klanten altijd om te investeren in die lange levensduur. Bovendien gebeurt de reiniging om hygiënische redenen steeds vaker met speciale middelen. Zo weten kwekers zeker dat ze bepaalde infecties op afstand houden. De voordelen van deze speciale reinigingsmiddelen wegen ruimschoots op tegen de iets hogere kosten.

Nadat de teeltgoten zijn gereinigd, is je kas klaar voor de volgende teelt.

Heb je vragen over een specifiek aspect van wisselteelt of zou je het op prijs stellen als een van onze specialisten jouw plan van aanpak voor de volgende wisselteelt onder de loep neemt? Neem dan contact met ons op!